All Discussions
replied 2 months, 1 week ago1 Member·1 Reply
Viewing 1 of 1 discussions
vbbbbbfvbfbf replied 2 months, 1 week ago1 Member·1 ReplyHozirgi kunda IT sohasi tez sur’atlar bilan rivojlanmoqda va kelajakda bu yo‘nalishda yangi imkoniyatlar paydo bo‘lmoqda. 2025-yilga kelib IT bozorida eng talabgir bo‘lishi kutilayotgan kasblarni ko‘rib chiqamiz.
1. Sun’iy intellekt (AI) va Mashinani o‘rganish (ML) mutaxassisi
Nima uchun talab yuqori?
AI va ML texnologiyalari tibbiyot, moliya, marketing va boshqa ko‘plab sohalarda avtomatlashtirishni tezlashtirmoqda. Chatbotlar, ovozli yordamchilar va tahliliy tizimlar uchun AI mutaxassislari zarur.
Kerakli ko‘nikmalar:
Python, R, TensorFlow, PyTorch
Neyron tarmoqlar, ma’lumotlar tahlili
Algoritmlar va statistika
2. Kiberxavfsizlik mutaxassisi
Nima uchun talab yuqori?
Kiberjinoyatchilikning ortishi sababli kompaniyalar o‘z ma’lumotlarini himoya qilishga katta e’tibor qaratmoqda. Har yili kiberxavfsizlik bo‘yicha mutaxassislarga bo‘lgan talab oshib bormoqda.
Kerakli ko‘nikmalar:
Penetratsion testlash, tarmoq xavfsizligi
SIEM tizimlari, ISO 27001, GDPR
Ethical Hacking, Linux va skript yozish
3. Bulut texnologiyalari (Cloud Computing) injeneri
Nima uchun talab yuqori?
Bulut texnologiyalari biznes jarayonlarini optimallashtirishga yordam beradi. AWS, Google Cloud va Azure mutaxassislariga bo‘lgan talab doimiy ravishda oshib bormoqda.
Kerakli ko‘nikmalar:
AWS, Google Cloud, Microsoft Azure
DevOps, Docker, Kubernetes
CI/CD va avtomatlashtirish vositalari
4. DevOps mutaxassisi
Nima uchun talab yuqori?
Dastur ishlab chiqish va IT operatsiyalarni avtomatlashtirish DevOps orqali amalga oshiriladi. Tezkor va samarali dastur ishlab chiqish uchun DevOps mutaxassislari zarur.
Kerakli ko‘nikmalar:
Linux, Shell scripting
CI/CD, Jenkins, Git
Docker, Kubernetes, Terraform
5. Ma’lumotlar fanlari (Data Science) va ma’lumotlar muhandisi
Nima uchun talab yuqori?
Ma’lumotlar katta ahamiyatga ega va ularni tahlil qilish orqali biznes qarorlarini yaxshilash mumkin. Data Science mutaxassislari bank, sug‘urta va marketing sohalarida katta talabga ega.
Kerakli ko‘nikmalar:
Python, SQL, Pandas, NumPy
Ma’lumotlarni vizuallashtirish (Power BI, Tableau)
Statistika va bashoratli tahlil
6. Mobil ilovalar ishlab chiquvchi (Android va iOS Developer)
Nima uchun talab yuqori?
Mobil ilovalar foydalanuvchilar orasida juda mashhur bo‘lib, startaplar va yirik kompaniyalar mobil dasturchilarga ehtiyoj sezmoqda.
Kerakli ko‘nikmalar:
Java, Kotlin (Android), Swift (iOS)
Flutter, React Native
Firebase, REST API
7. Dasturiy ta’minot testlash (QA Engineer)
Nima uchun talab yuqori?
Sifatli dasturiy ta’minot ishlab chiqish jarayonida test muhim rol o‘ynaydi. QA mutaxassislari dasturlarning sifatini ta’minlash uchun zarur.
Kerakli ko‘nikmalar:
Manual va avtomatlashtirilgan testlash (Selenium, Appium)
Test strategiyalari va bug tracking tizimlari (Jira, TestRail)
API testlash va CI/CD
8. Blokcheyn mutaxassisi
Nima uchun talab yuqori?
Kriptovalyutalar va DeFi (Decentralized Finance) tizimlarining rivojlanishi sababli blokcheyn texnologiyalari bo‘yicha mutaxassislarga ehtiyoj ortib bormoqda.
Kerakli ko‘nikmalar:
Solidity, Ethereum, Hyperledger
Smart kontraktlar va kriptografiya
Web3 va dApps
9. UI/UX dizayner
Nima uchun talab yuqori?
Foydalanuvchilarga qulay interfeyslar yaratish biznes muvaffaqiyati uchun juda muhim. UI/UX dizaynerlari veb-saytlar va mobil ilovalar dizaynini ishlab chiqishda katta rol o‘ynaydi.
Kerakli ko‘nikmalar:
Figma, Adobe XD, Sketch
UX tadqiqot va prototiplash
HTML, CSS asoslari
10. IoT (Internet of Things) muhandisi
Nima uchun talab yuqori?
IoT qurilmalarining ko‘payishi bilan aqlli uy, sanoat va transport tizimlari uchun dasturchilarga bo‘lgan talab ortmoqda.
Kerakli ko‘nikmalar:
C++, Python, MQTT
Raspberry Pi, Arduino
Tarmoq xavfsizligi va IoT protokollari
Allohning 99 go’zal ismlari (Asmaul Husna) quyidagilardir:
AGARDA XATOLIK TOPSELA TUZATISHGA YORDAM BERING!
Dasturchilar va texnologiya bilan qiziquvchilar tez-tez “API” atamasiga duch kelishadi. Lekin API nima? Va u qanday ishlaydi? Ushbu maqolada API tushunchasini oddiy va tushunarli qilib tushuntirib beramiz.
API nima?
API (Application Programming Interface) – bu dasturlar va tizimlar o’rtasidagi aloqa qilish uchun mo‘ljallangan vosita. U dasturiy ta’minotning turli qismlariga bir-biri bilan muloqot qilish imkonini beradi. Oddiy qilib aytganda, API bu dasturlar uchun “tarjimon” yoki “vositachi” vazifasini bajaradi.
API qanday ishlaydi?
API asosan mijoz (client) va server o’rtasida ishlaydi. Bu jarayon quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:
Mijoz so‘rov yuboradi – Masalan, siz mobil ilovadan ob-havo ma’lumotini so‘rasangiz, ilova API orqali ob-havo xizmatiga so‘rov yuboradi.
Server so‘rovni qabul qiladi – API serverga kelgan so‘rovni qabul qiladi va unga mos keladigan ma’lumotni topadi.
Server javob qaytaradi – API kerakli ma’lumotni serverdan oladi va mijozga qaytaradi.
Mijoz ma’lumotni ko‘rsatadi – Ilova API orqali kelgan ma’lumotni foydalanuvchiga ko‘rsatadi.
API turlari
API’lar turli xil bo‘lishi mumkin, ammo eng ko‘p ishlatiladiganlari quyidagilardir:
REST API – Eng mashhur API turi bo‘lib, JSON formatidan foydalanadi va veb-ilovalar uchun juda mos keladi.
SOAP API – XML formatidan foydalanadigan eski standartlardan biri.
GraphQL API – Foydalanuvchiga faqat kerakli ma’lumotlarni olish imkonini beradi.
WebSocket API – Real vaqtda ma’lumot almashish uchun ishlatiladi, masalan, chat dasturlarida.
API ning hayotimizdagi roli
API kundalik hayotimizda muhim rol o‘ynaydi. Masalan:
Mobil ilovalar API orqali ob-havo ma’lumotlarini olib beradi.
To‘lov tizimlari API orqali bank xizmatlari bilan bog‘lanadi.
Ijtimoiy tarmoqlar API orqali uchinchi tomon dasturlarga kirish imkonini beradi.
Asabiylik – stress, charchoq va ruhiy bosim natijasida yuzaga keladigan holat. Uni nazorat qilish va kamaytirish sog‘liq uchun muhimdir. Quyida asabiylikni yengishning eng samarali tabiiy usullari keltirilgan.
Nafas olish texnikalari asab tizimini tinchlantirishga yordam beradi.
✅ Burun orqali chuqur nafas oling, 4 soniya ushlab turing
✅ Og‘iz orqali asta-sekin chiqarib yuboring
✅ 10 daqiqa shu usulda nafas olish yurak urishini me’yorlashtiradi va asabiylikni kamaytiradi
Faollik stress gormoni – kortizol darajasini tushiradi va kayfiyatni ko‘taradi.
✅ Har kuni 30 daqiqa yurish yoki yengil mashqlar bajarish
✅ Yoga va meditatsiya qilish
✅ Sport bilan shug‘ullanish – yugurish, raqs tushish yoki suzish
Ba’zi mahsulotlar asab tizimini tinchlantiradi va stressni kamaytiradi.
✅ Magneziyga boy mahsulotlar – banan, yong‘oq, avokado
✅ Omega-3 yog‘ kislotalari – baliq, chiyabo‘ri, zaytun yog‘i
✅ Tinchlantiruvchi o‘simlik choylari – yalpiz, romashka, zanjabil
❌ Qahva va shakarli ichimliklarni kamaytirish lozim, chunki ular asabiylikni oshirishi mumkin.
Uyqusizlik asabiylikni kuchaytiradi.
✅ 7–9 soat uyqu olishga harakat qiling
✅ Yotishdan oldin telefon va kompyuter ekranidan uzoqroq bo‘ling
✅ Dam olish kunlari tabiatda sayr qilish yoki musiqa tinglash
✅ Kunlik reja tuzing – Ish va shaxsiy hayot o‘rtasidagi muvozanatni saqlash muhim
✅ Ko‘proq kuling – Kulgi stressni kamaytiradigan gormonlar ishlab chiqaradi
✅ Ijodiy mashg‘ulotlar bilan shug‘ullaning – Rasm chizish, kitob o‘qish yoki musiqa chalish asabni tinchlantiradi
Sevimli insonlar bilan gaplashish asabiylikni kamaytirishga yordam beradi.
✅ Kayfiyatni ko‘taruvchi insonlar bilan vaqt o‘tkazing
✅ Hissiyotlaringizni yaqinlaringiz bilan baham ko‘ring
✅ Ijtimoiy hayotdan chetlashmaslikka harakat qiling
Tabiat inson ruhiyatiga ijobiy ta’sir qiladi.
✅ Bog‘da yoki tog‘da sayr qilish
✅ O‘rmon yoki daryo bo‘yida dam olish
✅ Uyda gul va o‘simliklar parvarish qilish
1 Bit = Binary Digit (eng kichigi)
8 Bit = 1 Bayt
1024 Bayt = 1 KB (kilo bayt)
1024 KB = 1 MB (mega bayt)
1024 MB = 1 GB (giga bayt)
1024 GB = 1 TB (terra bayt)
1024 TB = 1 PB (peta bayt)
1024 PB = 1 EB (ekza bayt)
1024 EB = 1 ZB (zetta bayt)
1024 ZB = 1 YB (yotta bayt)
1024 YB = 1 Bronto Bayt
1024 Bronto Bayt = 1 Geop Bayt
Geop Bayt – eng yuqori bo’lgan xotiradir.
O‘ZBEKISTONDAGI BANKLAR VA ULARNING ALOQA MA‘LUMOTLARI
O‘zbekiston Respublikasida faoliyat yurituvchi asosiy banklarning ro‘yxati va ularning aloqa ma‘lumotlari quyida keltirilgan. Agar sizga bank xizmatlari kerak bo‘lsa yoki moliyaviy masalalar bo‘yicha maslahat olishni istasangiz, ushbu ma‘lumotlardan foydalanishingiz mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Milliy banki – 78-148-00-10
Asaka bank – 71-200-55-22, 78-120-81-98
Ipoteka bank – 78-150-89-56, 78-150-89-55
O‘zbekiston sanoat qurilish banki – 71-200-43-43, 78-120-45-01
Agrobank – 71-203-88-88
Qishloq qurilish bank – 78-150-10-01
Kapitalbank – 71-200-15-15, 71-236-20-83
Xalq banki – 71-200-00-55
Hamkorbank – 78-150-91-22
Savdogarbank – 71-256-66-01
Mikrokreditbank – 71-273-04-40
Turon bank – 71-244-38-76
Ipak Yo‘li banki – 78-140-78-33, 78-140-69-00
Trastbank – 71-244-25-73
Aloqabank – 71-230-77-77
Turkiston bank – 71-200-00-08, 71-276-13-75
Universal bank – 78-150-39-90, 78-150-39-91
Ravnaqbank – 71-202-33-33, 71-202-44-44
Davrbank – 71-207-09-09, 71-248-35-10
Asia Alliance Bank – 71-289-42-42, 71-231-60-04
High-Tech Bank – 78-150-33-66
Invest Finance Bank – 71-202-50-69, 78-140-50-69
Orient Finans Bank – 71-205-55-54
Ziraat Bank Uzbekistan – 71-273-83-24/25/26, 71-273-03-06
KDB Bank Uzbekistan – 78-140-56-71, 78-120-80-00
Bank Saderat Iran – 71-252-11-61, 71-252-68-49
Madad Invest Bank – 0-373-241-70-31/32
UzAgroExportBank – 78-150-36-48, 71-225-29-19
Poytaxt Bank – 98-306-00-65
Tenge Bank – 71-203-88-99
Agar siz ushbu banklar bo‘yicha qo‘shimcha ma‘lumotga ega bo‘lishni istasangiz, ularning rasmiy veb-saytlariga tashrif buyurishingiz yoki telefon orqali bog‘lanishingiz mumkin.
Ota va onadan biri yoki ota-onaning xar ikkisi vafot etgan ko‘p bolali oilalar soliq solishda boquvchisini yo‘qotgan ko‘p bolali oilalar xisoblanadi.
Manashunday oilalar Soliq kodeksining 436-moddasiga asosan yer solig‘i to‘lashi shart bo‘lmagan oilalar toifasiga kiradi.
Bu imtiyozdan foydalanish uchun manfaatdor shaxs Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi tuman yoki shahar bo‘limiga murojaat qilib, ular tomonidan boquvchisini yo‘qotganlik bo‘yicha beriladigan tegishli maʼlumotnomasini talab qilib olishi kerak bo‘ladi va olingan maʼlumotnoma asosida ular yuqoridagi imtiyozdan foydalanishi mumkin.
Mazkur imtiyozdan foydalanish bilan bog‘liq kimda qanday savol bo‘lsa quyida bizga yozib qoldiring!
Manba: Юрист блогер /расмий канал
⚡️SAVOL:
Meni turmush o‘rtog‘im vafot etganligi sababli boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasini olib kelaman. Hozirgi kunda men taqdir taqazosi bilan boshqa turmushga chiqmoqchiman. Savolim shuki, agar men qonuniy tartibda yangi nikohdan o‘tadigan bo‘lsam men olib kelayotgan boquvchisini yo‘qotganlik pensiyam to‘xtab qoladimi yoki davom etaveradimi ?
⚡️JAVOB:
«Fuqarolarning davlat pensiya taʼminoti to‘g‘risida»gi qonunning 23-moddasiga binoan, er yoki xotinning vafot etganligi sababli tayinlangan pensiya pensioner yangi nikohdan o‘tganida ham saqlanib qolinishi belgilangan.
✏️ Pensiya saqlanadi. Turmush o‘rtog‘ingiz vafot etganligi sababli Sizga uni qaramog‘ida bo‘lganligingiz uchun tayinlangan boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasi Siz yangi nikohdan o‘tganligingiz uchun to‘xtatilmaydi.
Darknet va Deep Web: U yerda nima bor va u qanchalik xavfli?
Texnologiya rivojlanib borar ekan, internet ham tobora kengayib bormoqda. Biz kundalik hayotimizda foydalanadigan Google, YouTube, Facebook kabi xizmatlar internetning faqat yuzaki qismidir. Biroq undan tashqari, keng ommaga kamroq ma’lum bo‘lgan Deep Web va yanada sirli qismi hisoblangan Darknet mavjud. Bu ikki tushuncha ko‘pincha bir-biriga aralashtirib yuboriladi, lekin ularning orasida muhim farqlar bor. Xo‘sh, Deep Web va Darknet nima va ular qanchalik xavfli?
Deep Web — bu oddiy qidiruv tizimlari (Google, Bing, Yandex) orqali topib bo‘lmaydigan internet qismi. Ushbu bo‘limda biz foydalanadigan, lekin indekslanmagan sahifalar mavjud. Masalan:
Deep Web qo‘rqinchli yoki noqonuniy maydon emas, balki u shunchaki indekslanmagan kontentdan iborat. Aslida, har qanday ijtimoiy tarmoqdagi shaxsiy xabarlashuvlar ham Deep Web’ga kiradi.
Darknet — bu maxsus vositalarsiz foydalanishning iloji bo‘lmagan, anonimlikni ta’minlovchi internet qismi. Unga kirish uchun oddiy brauzer yetarli emas, balki Tor, I2P, Freenet kabi maxsus tarmoqlar kerak bo‘ladi. Darknet’ning o‘ziga xosligi shundaki, bu yerda foydalanuvchilar anonimlikni saqlashlari mumkin.
Darknetning ba’zi qonuniy jihatlari mavjud:
Lekin Darknet asosan noqonuniy faoliyatlar bilan bog‘liq:
Darknetga kirishning o‘zi sizni xavf ostiga qo‘ymaydi, lekin u yerdagi noqonuniy faoliyatlar juda jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Quyidagi xavflarni ko‘rib chiqamiz:
1. Firibgarlik va phishing hujumlari
Darknet foydalanuvchilari orasida aldash juda keng tarqalgan. Pul to‘laganingizdan keyin sizni bloklab qo‘yishlari yoki kerakli narsani bermasliklari odatiy hol. Bundan tashqari, ko‘plab phishing sahifalar sizning ma’lumotlaringizni o‘g‘irlash uchun mavjud.
2. Kuzatuv va xavfsizlik organlari
Ko‘pchilik Darknet mutlaqo anonim deb o‘ylaydi, lekin bu to‘liq haqiqat emas. Hukumat va huquqni muhofaza qilish organlari yirik noqonuniy platformalarni kuzatishadi va foydalanuvchilarni aniqlashga harakat qilishadi.
3. Zararli dasturlar va viruslar
Darknetdagi ko‘plab sahifalar zararli dasturlar bilan to‘la. Siz tasodifan zararli havolani bosib, kompyuteringizni virus bilan zararlashingiz yoki tarmoqdagi ma’lumotlaringizni yo‘qotishingiz mumkin.
4. Psixologik va huquqiy oqibatlar
Darknetga juda ko‘p vaqt ajratish insonni real hayotdan uzoqlashtirishi, psixologik muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Bundan tashqari, noqonuniy faoliyatga aralashish sizni jinoiy javobgarlikka tortishi ehtimoli bor.
Darknet har kim uchun ochiq bo‘lsa ham, undan foydalanish katta xavflarga olib kelishi mumkin. Agar siz uni senzuradan qochish yoki maxfiylikni ta’minlash kabi qonuniy maqsadlarda ishlatmoqchi bo‘lsangiz, ehtiyotkorlik bilan harakat qilishingiz kerak. Biroq, Darknet’ning noqonuniy bo‘limlariga aralashish jiddiy xavf tug‘diradi, shuning uchun u yerdan uzoqroq bo‘lish eng yaxshi qaror hisoblanadi.
Asosiy qoidalar:
✅ Har qanday shubhali havolalarni bosmang.
✅ Shaxsiy ma’lumotlaringizni hech kimga bermang.
✅ Darknetda firibgarlar ko‘p ekanligini unutmang.
✅ Huquqiy oqibatlar haqida o‘ylab ko‘ring.
Internetning bu soyali qismi haqida qiziqish bo‘lishi tabiiy, lekin har doim hushyor bo‘lish muhim. Eng to‘g‘ri yo‘l – qonuniy va xavfsiz internetdan foydalanish!
Dasturlash uchun kompyuter tanlash jarayoni ishlatiladigan dasturlash tillari va texnologiyalariga bog‘liq. Quyida kompyuter tanlash bo‘yicha asosiy jihatlar keltirilgan.
Dasturlash uchun uchta asosiy operatsion tizimdan biri tanlanadi:
Linux – Ochiq kodli, xavfsiz va tezkor. Server dasturlash, Python, C++, DevOps va kiberxavfsizlik uchun mos.
Windows – Ko‘pgina dasturlash muhitlari bilan mos keladi, .NET, C# va boshqa texnologiyalar uchun qulay.
MacOS – iOS va macOS ilovalarini ishlab chiqish uchun majburiy tanlov.
Agar siz asosan veb-dasturlash yoki kiberxavfsizlik bilan shug‘ullansangiz, Linux eng yaxshi variant bo‘ladi. Mobil dasturlash yoki grafik ishlov berish uchun MacOS yaxshi tanlov. Windows esa ko‘p dasturiy ta’minot bilan mos kelishi tufayli universal variant hisoblanadi.
Dasturlash uchun quyidagi kompyuter komponentlari muhim rol o‘ynaydi:
Protsessor (CPU)
Kamida Intel Core i5 yoki AMD Ryzen 5 tavsiya etiladi.
Yaxshiroq natijalar uchun Intel Core i7 yoki Ryzen 7 mos keladi.
Katta resurs talab qiladigan dasturlar uchun Intel Core i9 yoki Ryzen 9 yaxshi tanlov.
Operativ xotira (RAM)
Oddiy dasturlash uchun 8GB RAM yetarli.
O‘rta hajmdagi loyihalar va virtual mashinalar uchun 16GB RAM talab qilinadi.
Sun’iy intellekt yoki grafik dasturlash uchun 32GB RAM yoki undan yuqori kerak bo‘lishi mumkin.
Xotira turi (HDD/SSD)
SSD disklar ancha tezkor, shuning uchun kamida 256GB yoki 512GB SSD tavsiya etiladi.
Agar katta ma’lumotlar bilan ishlasangiz, qo‘shimcha 1TB yoki undan katta HDD foydali bo‘ladi.
Grafik karta (GPU)
Oddiy dasturlash uchun integratsiyalashgan grafik karta yetarli.
Sun’iy intellekt, mashinaviy o‘rganish yoki o‘yin ishlab chiqish uchun NVIDIA RTX yoki AMD Radeon tavsiya etiladi.
Ekran
14 yoki 15.6 dyuymli Full HD ekran kod yozish uchun qulay.
Ko‘p oynali kod yozish uchun ultra-wide monitorlar ham foydali.
Dasturlash turi bo‘yicha mos kompyuterlar:
Veb dasturlash – Oddiy noutbuk yoki kompyuter (8GB RAM, SSD) yetarli.
Mobil dasturlash (Android/iOS) – Kuchli protsessor va 16GB RAM kerak. iOS uchun Mac kompyuteri zarur.
Sun’iy intellekt va mashinaviy o‘rganish – Kuchli GPU (RTX 3060 yoki undan yuqori) va 32GB RAM tavsiya etiladi.
Kiberxavfsizlik – Virtual mashinalar uchun 16GB yoki undan ko‘p RAM va tezkor SSD talab qilinadi.
O‘yin ishlab chiqish – NVIDIA yoki AMD grafik kartasi bo‘lishi kerak.
Noutbuklar:
MacBook Pro M2/M3 – iOS va MacOS dasturlash uchun eng yaxshi tanlov.
Dell XPS 15 – Kuchli Windows ultrabuk.
Lenovo ThinkPad X1 Carbon – Ish uchun qulay variant.
ASUS ROG Zephyrus G14 – Sun’iy intellekt va GPU talab qiladigan dasturlash uchun mos.
Acer Aspire 5 – Budjetli va oddiy dasturlash ishlari uchun yetarli.
Stol kompyuterlari:
Apple Mac Mini M2 – MacOS dasturlash uchun samarali va arzon variant.
Dell XPS Desktop – Windows va Linux foydalanuvchilari uchun yaxshi tanlov.
Custom-built PC (Ryzen 7 + RTX 3060) – Sun’iy intellekt va grafik dasturlar uchun ideal.
Dasturlash uchun eng yaxshi kompyuter sizning maqsadingiz va loyihangizga bog‘liq. Agar siz oddiy veb-dasturlar yoki Python kodlarini yozmoqchi bo‘lsangiz, o‘rtacha kuchli kompyuter yetarli bo‘ladi. Katta loyihalar, sun’iy intellekt va dasturiy ta’minot ishlab chiqish uchun kuchliroq qurilmalar talab etiladi.
Agar budjet cheklangan bo‘lsa, eski kompyuterga Linux o‘rnatish orqali tezlikni oshirish mumkin.
Hozirgi kunda IT sohasi tez rivojlanayotgan yo‘nalishlardan biri buDevOpshisoblanadi. DevOps dasturiy ta’minot ishlab chiqish (Development) va IT operatsiyalarini (Operations) birlashtiruvchi yondashuv bo‘lib, uning asosiy maqsadi dasturlarni ishlab chiqish jarayonini tezlashtirish, samaradorlikni oshirish va dasturiy ta’minot sifatini yaxshilashdan iborat.
DevOps nima?
DevOps – bu dasturiy ta’minot ishlab chiqish va IT operatsiyalarni avtomatlashtirish, jarayonlarni optimallashtirish hamda jamoaviy hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan metodologiya. U an’anaviy Development (dastur ishlab chiqish) va Operations (IT infratuzilmani boshqarish) jamoalarini birlashtirish orqali ishlaydi.
DevOps quyidagi muammolarni hal qilishga qaratilgan:
Dasturlarni ishlab chiqish va joylashtirish jarayonining sekinligi
IT infrastrukturadagi xatoliklar va nosozliklar
Jamoalar o‘rtasidagi kelishmovchiliklar
Qo‘lda bajariladigan jarayonlarning ko‘pligi va inson xatolari
DevOps qanday ishlaydi?
DevOps jarayoni odatda CI/CD (Continuous Integration / Continuous Deployment) deb nomlangan uzluksiz integratsiya va uzluksiz yetkazib berish modeli asosida ishlaydi. Bu model dastur kodini yozish, sinovdan o‘tkazish, ishlab chiqish va joylashtirish jarayonlarini avtomatlashtirishga yordam beradi.
DevOps quyidagi asosiy bosqichlardan iborat:
Rejalashtirish (Planning)
DevOps jamoalari dasturiy ta’minotning rejasini tuzadi. Bu bosqichda Jira, Trello, Asana kabi vositalardan foydalaniladi.
Kod yozish (Development)
Dasturchilar kod yozadi va uni versiya boshqaruv tizimiga (GitHub, GitLab, Bitbucket) yuklaydi.
Integratsiya qilish (Continuous Integration – CI)
Kodlar avtomatik tarzda test qilinadi va umumiy loyiha kod bazasiga qo‘shiladi.
Sinovdan o‘tkazish (Testing)
Kod avtomatik testlardan o‘tkaziladi va xatolar aniqlansa tuzatiladi. Selenium, JUnit, TestNG kabi vositalar ishlatiladi.
Joylashtirish (Deployment)
Kod ishlab chiqish yoki ishchi muhitga o‘tkaziladi. Docker, Kubernetes, Ansible kabi vositalar yordamida bu jarayon avtomatlashtiriladi.
Monitoring va tahlil qilish (Monitoring & Feedback)
Dastur ishlashiga real vaqtda nazorat olib boriladi. Prometheus, Grafana, ELK Stack kabi monitoring vositalari ishlatiladi.
DevOps texnologiyalari va vositalari
DevOps’ni samarali ishlashi uchun turli vositalar va texnologiyalar qo‘llaniladi. Eng mashhurlari quyidagilar:
Kod boshqaruvi: Git, GitHub, GitLab, Bitbucket
CI/CD avtomatlashtirish: Jenkins, GitLab CI/CD, CircleCI, Travis CI
Konteynerizatsiya: Docker, Kubernetes
Konfiguratsiyani boshqarish: Ansible, Chef, Puppet
Monitoring va loglarni tahlil qilish: Prometheus, Grafana, ELK Stack (Elasticsearch, Logstash, Kibana)
Bulut xizmatlari: AWS, Google Cloud, Microsoft Azure
DevOpsning afzalliklari
DevOps metodologiyasi bir qator afzalliklarga ega:
Dastur ishlab chiqish tezlashadi – avtomatlashtirilgan jarayonlar tufayli dasturiy ta’minotni ishlab chiqish va joylashtirish vaqti sezilarli darajada qisqaradi.
Barqarorlik oshadi – monitoring va testlash jarayonlari tufayli tizimdagi nosozliklar tezkorlik bilan bartaraf etiladi.
Jamoaviy hamkorlik yaxshilanadi – ishlab chiqish va IT operatsiya jamoalari o‘zaro hamkorlikda ishlaydi, bu esa samaradorlikni oshiradi.
Xatoliklar kamayadi – avtomatlashtirish tufayli inson xatolari minimallashtiriladi.
DevOps mutaxassisi bo‘lish uchun nimalarni bilish kerak?
Agar siz DevOps mutaxassisi bo‘lishni istasangiz, quyidagi ko‘nikmalarga ega bo‘lishingiz kerak:
Linux/Unix tizimlarini tushunish – DevOps’ning asosiy qismi serverlarda ishlashdir.
Dasturlash tillari (Python, Bash, Go, Java, Ruby) – avtomatlashtirish jarayonlari uchun kerak.
Git va versiya nazorati – kodni boshqarish va jamoaviy ishlash uchun muhim.
CI/CD jarayonlarini tushunish – kodni avtomatik testlash va joylashtirishni bilish.
Bulut texnologiyalari (AWS, GCP, Azure) – bulut xizmatlarini boshqarish bo‘yicha tajriba.
Monitoring va xavfsizlik – tizimlarni kuzatish va ularni himoya qilish qobiliyati.
DevOps mutaxassislariga talab
Hozirgi kunda DevOps mutaxassislariga talab juda yuqori. Ko‘plab yirik IT kompaniyalar, xususan Google, Amazon, Microsoft, Facebook va Tesla kabi kompaniyalar DevOps mutaxassislarini ishga olishadi. Shuningdek, O‘zbekistonda ham DevOps’ga bo‘lgan talab ortib bormoqda.
DevOps bo‘yicha mutaxassislar o‘rtacha daromadi quyidagicha:
O‘zbekiston: $1,000 – $3,000 / oy
AQSh va Yevropa: $8,000 – $12,000 / oy
Endi siz FRIENDZONAga tushib qolmaysiz!
Ko‘pchilik “friendzona” haqida eshitgan, lekin undan qanday qochish kerakligini bilmaydi. Agar siz yoqtirgan inson sizni faqat do‘st sifatida ko‘rsa, demak, noto‘g‘ri yo‘l tutgansiz. Bugun esa bu xatolarga chek qo‘yamiz!
Friendzona nima va nega unga tushib qolishadi?
Friendzona – bu siz kimnidir romantik jihatdan yoqtirsangiz, lekin u sizni faqat do‘st sifatida qabul qilsa yuzaga keladigan holat. Ko‘pincha, bunga quyidagi sabablar sabab bo‘ladi:
✅ O‘z vaqtida qiziqish bildirmaslik – Agar siz yoqtirgan insoningizga o‘z his-tuyg‘ularingizni bildirmasangiz, u sizni do‘st sifatida ko‘rib qolishi mumkin.
✅ Juda yaxshi bola/qiz bo‘lish – Hammasiga rozilik berish, ortiqcha yordam ko‘rsatish va o‘zingizni qurbon qilish natijasida siz “yaxshi do‘st” maqomidan chiqolmaysiz.
✅ Romantik jozibadorlik yetishmovchiligi – O‘ziga ishonch, sirli bo‘lish va qiziqish uyg‘otish o‘rniga, faqat suhbatdosh yoki “dardkash” bo‘lib qolish.
Friendzonaga tushmaslikning oltin qoidalari
1️⃣ Boshidan to‘g‘ri munosabat o‘rnatish
Munozara va suhbatlarda do‘st emas, balki potensial juft sifatida harakat qiling. Iloji boricha romantik kontekstni kiritishga harakat qiling.
✔️ O‘zingizga ishonchli bo‘ling.
✔️ Oddiy do‘st emas, jozibador inson bo‘lishga intiling.
2️⃣ Yaqinlik va jozibadorlik yaratish
Biror inson bilan uzoq do‘st bo‘lib qolish o‘rniga, unga o‘z qiziqishingizni ko‘rsating:
✔️ Uni uchrashuvga taklif qiling.
✔️ Jismoniy aloqa (lekin nozik va me’yorda) kiriting – qo‘l tegizish, ko‘z bilan aloqa qilish.
✔️ Iltifot bering, lekin samimiy bo‘ling.
3️⃣ O‘z his-tuyg‘ularingizni yashirmang
Agar siz kimnidir yoqtirsangiz, buni bildiring. Noaniq, “nozik” do‘st bo‘lib yurish oxir-oqibat sizni friendzonaga tushirib qo‘yadi.
✔️ “Men seni yoqtiraman” deyishdan qo‘rqmang.
✔️ To‘g‘ri va ravshan ishora qiling.
4️⃣ Ortga chekinish taktikasi
Agar u sizni faqat do‘st sifatida ko‘rsa, biroz orqaga cheking. Kimdir sizni yo‘qotishdan qo‘rqsa, sizga bo‘lgan munosabatini qayta ko‘rib chiqishi mumkin.
✔️ Doim mavjud bo‘lavermang.
✔️ O‘zingizni qadrlashni unutmang.
5️⃣ O‘z ustingizda ishlang
Ko‘pchilik yaxshi ko‘rgan odamiga hammasini beradi, lekin o‘z ustida ishlashni unutadi. O‘zingizni har tomonlama rivojlantiring.
✔️ Jismoniy formangizni yaxshilang.
✔️ O‘z qiziqishlaringizni kengaytiring.
✔️ Mustaqil va o‘ziga ishonchli bo‘ling.
There was a problem reporting this post.
Please confirm you want to block this member.
You will no longer be able to:
Please note: This action will also remove this member from your connections and send a report to the site admin. Please allow a few minutes for this process to complete.